“12. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Sayfa 187 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
12. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 187
II. Dünya Savaşı sonrasında faşizmin ve tek particiliğin ağır bir yenilgi alması sonucu bütün dünyada demokrasi düşüncesi öne çıktı. Bu durumdan Türk siyasi hayatı da etkilendi ve 7 Ocak 1946’da Demokrat Parti (DP) kuruldu.
5.2.3. II. Dünya Savaşı’nın Türkiye’deki Ekonomik ve Toplumsal Yansımaları
Türkiye, II. Dünya Savaşı’na fiilen girmemesine rağmen bulunduğu coğrafi konum nedeniyle âdeta iki ateş arasında kaldı. Savaşın olumsuz ekonomik yansımalarından da şiddetli biçimde etkilendi.
Savaşın ortaya çıkmasıyla Türkiye’de seferberlik ilan edildi, üretim yapan nüfusun büyük bölümü silahaltına alındı ve bütçenin %60’ı askerî harcamalara ayrıldı. Buna karşılık sağlık, bayındırlık gibi kalemlere ayrılan pay düşürüldü. Seferberlik nedeniyle devletin mevcut nakliye araçlarına el koyması ülke içi ticareti ve sevkiyatı da zora soktu.
Hükûmet savunma harcamalarıyla artan masrafları karşılamak amacıyla “sağlam para” politikasını terk ederek fazla miktarda para bastı. Bu durum enflasyonun ve hayat pahalılığının artmasında önemli bir etken oldu.
Savaş, Türkiye’de zaten hassas olan ekonomik ve toplumsal dengeleri sarsarak özellikle dar gelirli kesimi mağdur etti. Artan hayat pahalılığına ve karaborsacılığa bağlı olarak temel gıda ve tüketim mallarına ulaşmada sıkıntılar yaşandı. Bu durum; asayişin bozulması, hırsızlık, aile içi geçimsizlik, salgın hastalık ve bebek ölümlerinde artış gibi toplumsal sorunları da beraberinde getirdi. Hükûmet; narh sistemi, fiyat denetimi, karaborsacılıkla mücadele, karne uygulaması gibi çeşitli önlemlerle ekonomiye müdahale etmeye çalıştı. Buna karşılık büyük toprak sahipleri, ellerindeki tarım ürünlerini yüksek fiyatlardan satarak büyük kâr etti. Böylece savaş zenginleri sınıfi oluştu.
1942’ye kadar fiyat ve kâr sınırlamalarıyla iaşe sorunu çözülmeye çalışıldı ancak sonuç alınamadı. Fiyatları sınırlandırılan mallar karaborsaya düştü. Devletin elindeki hububat stokları eridi, iaşe ihtiyacının karşılanması daha da zorlaştı. Ekmek başta olmak üzere gıda fiyatlarındaki artış hız kazandı. Zamanla bir milyon kişiye ulaşan ordunun ekmek ihtiyacı, ekmek sorununun yaşanmasında önemli bir etken oldu. Bunun üzerine hükûmet ekmek satışını karneye bağladı (Görsel 5.10). 1943’ten itibaren şeker, kahve, çay, pamuklu kumaş, gaz vb. mallar karneyle alınır oldu.
Hükûmet, memurlara temel ihtiyaç maddelerini düşük fiyatlarla verdi ve çeşitli yardımlar yaptı. Özellikle büyük şehirlerde aşevleri kurularak dar gelirlilere yiyecek yardımı yapıldı. Bu dönemde birçok ürün gibi ilaç ithalatının kesintiye uğraması, yetersiz beslenme gibi nedenlerle birleşince bulaşıcı hastalıklarda artış oldu. Savaş yıllarında nüfus artış hızı, cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesinde kaldı. II. Dünya Savaşı sürecinde ülkede tek parti uygulaması devam etti ancak TBMM’de hükûmeti denetlemek amacıyla müstakil bir grup kuruldu.
Savaş öncesinde planlanan yatırım programları hayata geçirilemedi. Yatırım yapmak ve mevcut yatırımları genişletmek için gerekli makine ve parçaların ülkeye getirilememesi II. Beş Yıllık Sanayi Planı’nın uygulanmasını da engelledi.
Savaş döneminde bütçeye kaynak oluşturmak için başvurulacak diğer bir yöntem mevcut vergilerin artırılması, yeni vergilerin konulması oldu. Bu süreçte vergilerde herhangi bir fiyat ve gelir esnekliği sağlanmadı. Bu yaptırım, özellikle dar gelirli kesimlerin vergi yükü altında daha da ezilmesine yol açtı. Savaşın tek olumlu ekonomik sonucu 19431945 arasında Türkiye’nin Müttefik Devletler’e yaklaşıp ödünç verme, kiralama düzeninden yararlanarak üretim ve ihracatını artırması oldu. Bu dönemde yapılan bazı düzenlemeler:
1. Millî Korunma Kanunu (18 Ocak 1940)
Millî Korunma Kanunu (Görsel 5.11), Bakanlar Kuruluna olağanüstü hâllerde devleti iktisadi açıdan güçlendirmek ve millî savunmaya katkıda bulunmak için birtakım yetkiler verdi. Kanun’la savaş döneminde ortaya çıkan aşırı fiyat artışlarını önlemek, mal darlığı ve karaborsacılıkla mücadele etmek, halk arasında oluşabilecek sosyal adaletsizlikleri yok etmek ve savunma giderlerine kaynak bulmak için olağanüstü önlemler almak amaçlanıyordu.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
12. Sınıf Meb Yayınları İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabı Sayfa 187 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yap