“11. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 70 Ata Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
11. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Ata Yayınları Sayfa 70
isyanların öncülüğünü yapmış olmasıdır. Bu isyan bastırılmış ancak bundan sonra Anadolu’da çıkarılan benzer isyanlar bu adla anılmıştır. Bu dönemde Anadolu’da Karayazıcı, Deli Haşan, Tâvil Halil, Kalenderoğlu Mehmet, Canboladoğlu Celali isyanlarında aktif rol oynamışlardır. Celâli İsyanları’nın temel sebepleri ile ilgili olarak şunlar söylenebilir:
5 Tımar sisteminin bozulması, dirlik dağıtımında haksızlıklar yapılması ve iltizamın yaygınlaşması
• Avusturya ve İran’la yapılan savaşların uzun sürmesi nedeniyle savaştan kaçan askerlerin tımarlarına dönmeyerek Anadolu’da eşkıyalığa başlamaları
• Devlet gelirlerinin artırılması için vergilerin ağırlaştırılması, adaletsiz vergi toplanması ve buna bağlı olarak toprağını terk eden bazı köylülerin eşkıyalığa başlaması
• Tımar sisteminin bozulmasına bağlı olarak tarımsal faaliyetlerin azalması, işsizliğin artması ve halkın geçim sıkıntısı çekmesi
• Merkezî yönetimin bozulması ve eyaletlere gönderilen bazı yöneticilerin baskı ve zulümle halkı yönetmesi
Celâli İsyanları, devlet düzenini değiştirmeyi amaçlamayan, sadece kötü devlet yönetimine karşı çıkan, sosyal ve ekonomik nitelikli isyanlardır. Sultan I. Ahmet ve Sultan IV. Murat dönemlerinde yoğun olarak görülen Celâli İsyanları sonucunda devletin Anadolu’daki otoritesi zayıfladı. Kırsal kesimden büyük şehirlere göç başladı. Anadolu’da tarımsal üretim azaldı. İç güvenlik bozuldu. Devlet adamları isyanların gerçek nedenlerini araştırmak yerine kuvvet ve şiddet yoluyla isyanları bastırdı.
Yeniçeri (İstanbul) İsyanları
İstanbul İsyanları genelde kapıkulu askerleri tarafından çıkarılmıştır. Bu isyanlara bazen ilmiye sınıfı, bazen de halk katılmıştır. İsyanların temelinde, devşirme sisteminin bozulması ve Yeniçeri Ocağı’na asker ahırımda kurallara uyulmaması yatmaktadır.
İstanbul İsyanları’nın sebepleri şunlardır:
• Yeniçeri Ocağı’na asker alımında ocağın kurallarına uyulmaması, askerlikle ilgisi olmayanların ocağa alınması
• Devlet yönetiminde etkin olmak isteyen bazı devlet adamlarının yeniçerileri kışkırtmaları
• Yeniçerilerin cülus bahşişi almak için sık sık padişah değiştirmek istemeleri
• Yeniçerilerin maaşlarının (ulufe) zamanında ödenmemesi veya değeri düşük para ile ödenmesi
İlk olarak II. Mehmet’in 12 yaşında tahta çıktığı dönemde akçenin değerinin düşürülmesi üzerine başkaldıran yeniçeriler; XVII. yüzyılda Sultan ili. Murat, Sultan II. Osman (Görsel 2.17), Sultan IV. Murat ve Sultan IV. Mehmet dönemlerinde de büyük isyanlar çıkardılar. Özellikle Sultan II. Osman, yeniçerilerin disiplinsizlikleri nedeniyle bu ocağı kaldırmak istedi. Ancak isyan eden yeniçeriler, Sultan II. Osman’ı Yedikule Zindanları’nda boğarak öldürdüler. Sultan IV. Mehmet Dönemi’nde ise sarayı basan yeniçeriler otuz kadar devlet adamını Sultan Ahmet Meydanı’nda çınar ağaçlarına astılar. Bu olay Osmanlı tarihine “Vak’a-i Vakvakiyye” (Çınar Vakası) olarak geçti (1556). İstanbul İsyanları sonucunda, devlet yönetiminde yeniçerilerin etkinlikleri arttı. “Ocak, devlet içindir.” anlayışının yerini “Devlet, ocak içindir.” anlayışı aldı. Sık sık cülus bahşişi ve ulufe verilmesi ekonomiyi olumsuz etkiledi.
Değerlendiriniz
Devlet, ocak içindir.” anlayışı Osmanlı Devleti’nde ne gibi olumsuzluklara neden olmuştur?
- Cevap: “Devlet, ocak içindir” anlayışı, Yeniçeri Ocağı’nın devlet üzerinde aşırı bir kontrol ve etki kurmasına yol açarak, merkezi otoritenin zayıflamasına ve politik istikrarsızlığa neden olmuştur. Ayrıca, bu durum sık sık padişah değişiklikleri ve ekonomik zorluklar getirerek devletin iç ve dış politikada kararlı bir duruş sergilemesini engellemiştir.
11. Sınıf Ata Yayıncılık Tarih Ders Kitabı Sayfa 70 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yap