8. Sınıf Dersdestek Yayınları İnkılap Ders Kitabı Sayfa 104-105-106-107 Cevapları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
8. Sınıf İnkılap Ders Kitabı Cevapları Dersdestek Yayınları Sayfa 104-105-106-107
[syf]8. Sınıf İnkılap Ders Kitabı Cevapları Dersdestek Yayınları Çözümleri Sayfa 104[/syf]D. LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI (24 TEMMUZ 1923)
Millî Mücadele’nin zaferle sonuçlanmasıyla birlikte Sevr Antlaşması’nın uygulanmasına imkân kalmamıştı. Bu durumda İtilaf Devletleri Türk tarafı ile yeni bir barış antlaşması imzalamak üzere harekete geçti. Barış görüşmelerinin İsviçre’nin Lozan kentinde (Görsel 3.20) yapılması kararlaştırıldı. İngiltere, Fransa, İtalya ve Japonya’nın çağrısıyla toplanacak olan Lozan Konferansı’na başta Türkiye olmak üzere Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya davet edildi. Sovyetler Birliği ve Bulgaristan ise Boğazlarla ilgili görüşmelere katılmak üzere konferansa çağrıldı. Gözlemci olan ABD’nin yanı sıra Belçika ve Portekiz de konferansta hazır bulundu.
Lozan Konferansı’na TBMM hükümetinin yanı sıra Osmanlı hükümeti de davet edilmişti. Mustafa Kemal’e göre bu davetin amacı iki başlılığa yol açarak Türk tarafını görüşmelerde zayıf düşürmekti. Bunun üzerine TBMM 1 Kasım 1922’de kabul ettiği bir kanunla saltanatı kaldırdı. Böylece Türkiye’nin tek temsilcisinin Ankara hükûmeti olduğunu tüm dünyaya duyurdu.
20 Kasım 1922’de toplanan barış konferansında Türkiye’yi Dışişleri Bakanı İsmet Paşa başkanlığındaki heyet temsil etti (Görsel 3.21).
İsmet Paşa açılış konuşmasında: “Çok ızdırap çektik, çok kan akıttık. Bütün uygar uluslar gibi özgürlük ve bağımsızlık istiyoruz.”(1) diyerek Türk milletinin isteklerini dünyaya duyurdu.
Lozan Konferansı İtilaf Devletleri ile Türkiye arasında sert tartışmalara sahne oldu. Türk tarafının kapitülasyonların kaldırılması ve Doğu Anadolu’nun Ermenilere verilmesinden vazgeçilmesi gibi haklı istekleri kabul edilmedi. İtilaf Devletlerinin niyeti Sevr Antlaşması’nda yaptıkları gibi kendi aralarında bir antlaşma taslağı hazırlayarak bunu kabul ettirmekti. Ancak Türk heyetinin böyle bir dayatmaya boyun eğmesi mümkün değildi. Bu nedenle görüşmelerde bir anlaşmaya varılamadı ve Konferans 4 Şubat 1923’te dağıldı.
“Bir süre Ankara’dan Lozan Konferansı görüşmelerini takip ettim. Görüşmeler hararetli ve tartışmalı geçiyordu. Türk haklarını tanıyan olumlu bir sonuç görülmüyordu. Ben bunu pek tabii buluyordum. Çünkü Lozan barış masasında ele alınan meseleler yalnız üç dört yıllık yeni devreye ait ve onunla sınırlı kalmıyordu. Yüzyılların hesabı görülüyordu. Bu kadar eski, bu kadar karışık ve bu kadar kirli hesapların içinden çıkmak elbette o kadar basit ve kolay olmayacaktı.” Kemal ATATÜRK, Nutuk, s. 475 (Düzenlenmiştir.).
Mustafa Kemal’in “yüzyılların hesabı” sözüyle anlatmak istediği konular neler olabilir?
- Cevap: Yüzyıllardır Osmanlı toprak kaybediyor, her gün isyanlar ve düşman devletlerin hem fiili hem de ekonomik işgali altına uğruyordu. Bu mücadele sadece bugünün kazanımı değil geçmişin de hesaplaşması mahiyetindedir. Bu bakımdan yüzyılların kaybeden Türkiye’si artık kazanan olmuştur.
Lozan Konferansı 23 Nisan 1923’te yeniden toplandı. Görüşmelerin ikinci turunda pek çok sorun Türkiye’nin istediği şekilde çözümlendi ve Konferans 24 Temmuz 1923 tarihinde barış antlaşmasının imzalanmasıyla sona erdi (Görsel 3.22).
Yukarıdaki karikatürde Lozan Barış Antlaşmasını imzalamak üzere elinde kalem tutan İsmet Paşa ile diğer temsilcilerin duruş ve hareketlerini karşılaştırdığınızda verilmek istenen mesaj hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- Cevap: Bu karikatürde de görüleceği üzere herkes imzalamış İsmet Paşa’nın imzalanması beklenmektedir. Bu da İsmet Paşa’nın orada bulunan diğer devlet adamlarını anlaşmaya ikna ettiğini ve hepsini yendiğini gösterir şekilde bir imaj verilmektedir.
• Türkiye-Suriye sınırı: 20 Ekim 1921’de Fransa ile yapılan Ankara Antlaşması’na göre belirlenecektir (Harita 3.7).
• Türkiye-Yunanistan sınırı: Mudanya Ateşkes Anlaşması’nda belirlendiği şekliyle Meriç Irmağı iki ülke arasındaki sınır olarak kabul edilecektir.
• Yunanistan Meriç’in batısında kalan Karaağaç ve çevresini savaş tazminatı olarak Türkiye’ye bırakacaktır.
• Türkiye-Irak sınırı: Türkiye ile İngiltere arasında dokuz ay içinde çözümlenmek üzere ileride belirlenecektir.
• Türkiye-lran sınırı: 1639’da imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması’ndaki şekliyle devam edecektir.
• Türkiye-Bulgaristan sınırı: II. Balkan Savaşı sonunda Türkiye ile Bulgaristan arasında imzalanan 1913 tarihli İstanbul Antlaşması’na göre belirlenecektir.
Lozan Barış Antlaşması’yla kapitülasyonlar kaldırıldı. Meriç Nehri Türkiye ile Yunanistan arasında sınır kabul edilirken Yunanistan savaş tazminatı olarak Meriç’in batısındaki Karaağaç’ı Türkiye’ye bıraktı (Görsel 3.23). Türkiye-Suriye sınırı Ankara Antlaşması’yla daha önceden belirlendiği şekliyle kabul edildi. Irak sınırının ise Türkiye ile İngiltere arasında yapılacak ikili görüşmelerle belirlenmesi konusunda anlaşmaya varıldı. Diğer yandan Sevr Antlaşması’yla Doğu Anadolu’da kurulması planlanan devletlerden bu antlaşmada söz edilmedi.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
Lozan Barış Antlaşması’na göre Boğazların yönetimi, başkanlığını Türkiye’nin yapacağı uluslararası bir komisyona bırakıldı. Türkiye’de oturan herkes dil, din, ırk farkı gözetmeksizin kanunlar önünde eşit sayılarak Türk vatandaşı olarak kabul edildi. Bu antlaşma 23 Ağustos 1923’te TBMM’de onaylanarak yürürlüğe girdi. Lozan Barış Antlaşması I. Dünya Savaşı’ndan sonra imzalanan ve geçerliliğini bugün de sürdüren tek antlaşma olarak tarihe geçti. Lozan Barış Antlaşması’yla Türkiye siyasi ve ekonomik bağımsızlığını diğer devletlere kabul ettirerek önemli bir diplomatik zafer kazandı. Böylece dünya devletler ailesinin eşit ve saygın bir üyesi olarak uluslararası siyasetteki yerini aldı. Atatürk Lozan Barış Antlaşması ile ilgili düşüncesini “Bu anlaşma, Türk milleti aleyhine, asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması’yla tamamlandığı zannedilmiş büyük bir suikastın yıkılışını ifade eder bir belgedir.”(1) sözüyle dile getirmiştir.
Atatürk’ün yukarıdaki sözünden hareketle Sevr Antlaşması şartlarını da düşündüğünüzde Lozan Barış Antlaşmasının milletimiz için önemi konusunda neler söyleyebilirsiniz?
- Cevap: Türkiye’nin bugünkü sınırları Lozan Antlaşması ile çizildi. Kapitülasyonlar kaldırıldı. Ekonomik, siyasi, adli, hukuki bağımsızlığımız antlaşması Lozan sayesinde sağlandı. Lozan, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu anlaşması olarak kabul edildi.
Yukarıdaki metinden hareketle Lozan Barış Antlaşmasının sağladığı kazanımlar ve bu antlaşmanın tarihimizdeki önemi ile ilgili hangi çıkarımlarda bulunabilirsiniz?
- Cevap: Lozan Antlaşması sayesinde tüm taraflar arasındaki anlaşmazlıklar giderildi ve modern Türkiye Cumhuriyeti’nin sınırları tanımlandı. Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı İmparatorluğu’ndan geriye kalan tüm haklarından feragat etti ve karşılığında Müttefik Devletler, Türkiye Cumhuriyeti egemenliğini resmi olarak tanıdı.
8. Sınıf İnkılap Ders Kitabı Çözümleri Dersdestek Yayınları Sayfa 104-105-106-107 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yap