“12. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Sayfa 70 Semih Ofset Sek Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
12. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Semih Ofset Sek Yayınları Sayfa 70
Büyük Millet Meclisi, ayaklanmaları önlemek ve ülke içinde düzeni sağlamak için şu önlemleri aldı:
• Hıyanet-i Vataniye (Vatana İhanet) Kanunu Meclis’te kabul edilerek isyana karışanlar vatan haini kabul edildi (29 Nisan 1920).
• İstiklal Mahkemeleri kurularak Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nda belirtilen suçları işleyenler yargılanmaya başlandı (11 Eylül 1920).
• İstanbul Hükûmeti’nin Şeyhülislam Dürrizade Abdullah’tan aldığı fetvaya karşı Ankara müftüsü Rıfat Efendi’den fetva alınarak halkın dinî duygularının istismar edilmesi önlenmek istendi.
• Asker kaçaklarının önlenmesine yönelik tedbirler alındı.
• Halkın asilere desteğini önlemek, onları Millî Mücadele ile ilgili doğru bilgilendirmek için vilayetlere nasihat heyetleri gönderildi.
• Anadolu’ya gelenler daha sıkı bir şekilde kontrol edilmeye başlandı.
İstiklal Mahkemeleri, Millî Mücadele’nin olağanüstü şartlarında kurulmuş, üyeleri Meclis tarafından oy çokluğu ile seçilmiş mahkemelerdi. Bu mahkemeler geniş yetkilerle donatılmıştı. Büyük Millet Meclisinin yargı görevini de üstlenen bu mahkemelerin verdiği kararlar kesindi. İstiklal Mahkemeleri ve Hıyanet- i Vataniye Kanunu ayaklanmaların bastırılmasında ve Büyük Millet Meclisinin Anadolu’da düzeni sağlamasında önemli rol oynadı. İstiklal Mahkemeleri ile ilgili aşağıda iki farklı görüş yer almaktadır.
“Memleketin büyük tehlikeler içinde bulunduğu, Milli Mücadele’nin çok buhranlı döneminde, özellikle en önemli sorun olan asker kaçakları, iç güvenlik, bozgunculuk, casusluk gibi tehlikeleri yok etmek için olağanüstü yetkilerle kurulan İstiklal Mahkemeleri dört ay zarfında büyük başarılar sağladı. On binlerce kaçak ve bakaya cepheye gönderildi. Mahkemeler bunun yanı sıra en önemli konu olan emniyet ve huzur sorununu da çözmüş, emniyet bozucu suçlar hemen hiç kalmamıştı. Bu yüzden özellikle köylüler mahkemelerin kaldırılmasından memnun olmamışlardı. Bir belediye başkanı ‘Ankara’mızın yaptığı her şey iyi idi, yalnız bu mahkemeleri kaldırdılar, fena yaptılar, bizim işimiz fena olacak.’ diyerek emniyet ve güvenliğin yeniden bozulacağını belirtti. (…) Mahkemeleri terör aracı olarak gören aleyhtarlar, ilk fırsatta kaldırılmalarına çalışıyorlardı. Bunda Meclis’te bulunan çeşitli grupların etkisi büyüktü. Özellikle Mustafa Kemal’in karşısında olanlar mahkemeleri istemiyorlardı.” [Ergun Aybars, İstiklal Mahkemeleri, s. 132-135. (Düzenlenmiştir.)]
“İlk dönemlerden itibaren adliye mekanizmasının dışında kurulan bu mahkemelerin sahip olduğu yapı; milletvekilleri arasında rahatsızlık meydana getirecek, her fırsatta bu yetkileri kısıtlamak, üzerlerinde bir denetim kurmak amacı ile harekete geçirecektir. Muhalif milletvekilleri mahkemeler tarafından yapılabilecek hataların Meclis’e mal edileceği, bu hataların oranını en aza indirgemenin yolunun da denetlenebilir olmaktan geçtiği düşüncesindedir. Muhalif milletvekilleri İstiklal Mahkemelerinin asker kaçağı sorununa çözüm bulmak amacı ile kurulduğunu fakat süreç içerisinde hükümetin bütün çalışmalarını bu mahkemeler eliyle yürütecek şekilde mahkemenin yetkilerinin genişletildiğini söylemektedirler. Zamanla mahkemelerin el uzatmadığı durumun kalmadığını, her türlü davaya baktığını, hatta tüm hükümet çalışmalarını ele alarak, Meclis adına kararlar verdiğini iddia edip bu mahkemeleri eleştireceklerdir.” [Salhadin Gök, “Birinci Dönem İstiklâl Mahkemelerinin TBMM’deki Yansımaları”, s. 68-71. (Düzenlenmiştir.)]
İki alıntı arasında İstiklal Mahkemelerinin işleyişi ile ilgili hangi farklı görüşler bulunmaktadır? Farklı görüşlerin sebebi nedir? Açıklayınız.
- Cevap: İki alıntı arasındaki farklı görüşler, İstiklal Mahkemeleri’nin işleyişi ve rolü hakkında yapılan değerlendirmelerin farklılığından kaynaklanır. Birinci görüş mahkemelerin başarılı olduğunu savunurken, ikinci görüş mahkemelerin yetkilerinin kötüye kullanıldığını ve Meclis üzerinde aşırı bir etkisi olduğunu eleştirmektedir.
12. Sınıf Semih Ofset Sek Yayınları İnkılap Tarihi Ders Kitabı Sayfa 70 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yap